9 Kasım 2007

Görebildiğimiz sadece %5'i

TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi (TUG) Müdürü Prof. Dr. Zeki Eker, gökyüzüne bakan bir kişinin çıplak gözle yaklaşık bin yıldızı görebileceğini belirterek, ışık kirliliği yüzünden büyük şehirlerde yaşayan insanların gökyüzünde gördükleri yıldız sayısının 50'yi geçmediğini bildirdi.

Prof. Dr. Zeki Eker, tarihte insanların yaşamlarını yıldızlara göre düzenlediklerini, Suudi Arabistan gibi çöl ülkelerinde yolculukların geceleri yıldızlara bakılarak yapıldığını anlattı.

Eker, "Gökyüzünde takım yıldızları arasında hareket eden gök cisimleri var. Güneş, Ay, Mars, Merkür, Venüs, Jüpiter gibi. İnsanlar gökyüzünde gördükleri hareketli cisimlerin yıldızlardan farklı olduğunu anlamışlar ve onları tanrı olarak isimlendirmişler. Mars'a savaş, Venüs'e güzellik tanrısı demişler. Bütün tanrılara gün vermişler. Bu izler günümüzde de hala var. İngilizce'de Wednesday, Venüs günü, Saturday, Satürn günü demek" dedi.

Zeki Eker, MÖ 3. yüzyılda yaşayan Yunan gökbilimci Hiparkos'un yaptığı gökyüzü haritasında yaklaşık 900 yıldızın ismine yer verdiğini belirtti.

Ortaçağ'da bu sayının bine çıktığına dikkati çeken Eker, "Aslında gökyüzüne bakan bir kişinin yaklaşık bin yıldız görmesi lazım. Ancak günümüzde ışık kirliliği yüzünden büyük şehirlerde yaşayan insanların gördükleri yıldız sayısı 40'ı, 50'yi geçmez" dedi.

Işık kirliliği yüzünden gökyüzündeki yıldızların yeteri kadar görülemediğine dikkati çeken Eker, çocukların da gökyüzünden çok televizyon ve bilgisayar ile ilgilendiğini ifade etti.

Zeki Eker, ABD'de gençlerin sosyal bilimlere olan ilgisini fen bilimlerine çekmek için 1970'lerde "Star" adı altında bir proje yürütüldüğünü belirterek, Türkiye'de de çocukların ve gençlerin gökyüzüne olan ilgisini değerlendirip fen bilimlerine olan ilginin artırılabileceğini kaydetti.

Hiç yorum yok: