Okyanus boyunca boy alıp, kıyıya varıncaya kadar olağanüstü katı matematik kurallarına uyuyorlar. Ama bilim, dalgaların tüm sırlarını henüz açığa çıkarmış değil...
| |  |
| Hawaii'de kıyıya vuran dev bir dalga | |
| |
Dalgalar, kıyıya ulaşıncaya kadar birkaç saat içinde binlerce kilometre yol alabiliyorlar. Dalga hızını ölçmek için, aynı dalganın arka arkaya oluşturduğu iki dalga yüksekliği arasındaki süre hesaplanıyor. Bugüne kadar saptanan en süratki dalganın hızı, saatte 144 kilometreydi. en yüksek dalga 25 metreye kadar çıkabiliyor. Bir dalganın yüksekliği ile genişliği arasındaki oran 1 ile 7 arasında değişiyor.
Hawaii'de kıyıya vuran dev bir dalga, 7,5 metre yüksekliğine ulaşabiliyor. 150 metre uzunluğa sahip ve saatte 150 kilometre hızla hareket eden bir dalganın ön yüzünde taşıdığı enerji, yaklaşık 700 beygir gücüne eşit. Bu da yaklaşık, orta silindirli 10 otomobilin motor gücü demek.
Bilimin, dalgaları, yapılarını ve hareketlerini incelemeye başlaması çok eski bir tarihe uzanmıyor. Dalgalar konusunda ilk bilimsel teori, 1802 yılında İngiliz bilim adamı F. Gerstener tarafından ortaya atıldı.
Son yıllarda uydulardan gelen araştırmalar, Atlantik Okyanusu'ndaki dalgaların yüksekliğinin sürekli arttığını gösteriyor. 1990'lı yıllardaki dalgaların ortalama yüksekliği 1960'lı yılların dalgalarının ortalama yüksekliğinden yaklaşık yüzde elli daha fazla. Bilim insanları, bu olayı Atlantik okyanusun'ndaki aşırı fırtınalara bağlıyorlar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder